Styl formalny polecany jest do każdego ogrodu niezależnie od jego wielkości. Ogród w tym stylu, to poskromienie dzikości przyrody, wprowadzenie ładu i symetrii w roślinności oraz małej architekturze. Styl ten jest niezmiennie popularny od 300 lat.
Historia ogrodów formalnych jest bardzo fascynująca. Nadrzędnym celem tworzenia ogrodów formalnych była chęć okiełznania dzikości natury. Ogrodnicy, dążąc do poskromienia natury, tworzyli bardzo atrakcyjne, lecz sztuczne kompozycje.
Moda na „ogrodowe dzieła sztuki” przywędrowała w XVIII w. z kolebki renesansu, czyli Włoch i Francji. Choć początki tego stylu sięgają starożytności, wzmianki o tym stylu można było znaleźć na różnych malowidłach ściennych i dokumentach.
Zamiłowanie do symetrii i harmonii jest zakorzenione w człowieku. Akcentowanie granic nadaje przestrzeni równowagi, która jest przyjazna dla zmysłów. Przebywanie w symetrycznej przestrzeni sprawia przyjemność, wprawiając w relaksacyjny nastrój. Stosowanie zielonych jednakowych roślin do obsadzenia potęguje to uczucie. Regularne rzędy donic, identyczne rośliny, wszystko wymaga rozplanowania i doboru odpowiednich roślin.
Przestrzeń powinna być wytyczona za pomocą prostych linii, prowadzących do centralnego punktu ogrodu. Tak rozplanowany ogród może być dopełniony rabatami kwiatowymi, roślinami w donicach, ozdobnie przyciętymi krzewami i drzewami. Wszystkie elementy w ogrodzie formalnym muszą być symetrycznie rozstawione; dotyczy to również oświetlenia i mebli ogrodowych.
W Anglii bardzo popularne są formalne ogródki ziołowe, które są odzwierciedleniem średniowiecznych herbarium ogrodów klasztornych i zamkowych. Krawędzie ich obsadzone są ciemnozielonymi obwódkami np.: z bukszpanu, które obsadzone są ziołami.
Ogród formalny jest w pełni zaplanowany, nie ma w nim miejsca na chaos czy dowolność kształtów. Wszystkie krzewy i drzewa powinny mieć jednakową ściśle określoną formę. Niskie i wysokie żywopłoty i szpalery są szkieletem symetrycznej przestrzeni ogrodu formalnego.
Na żywopłot w takim ogrodzie nadadzą się:
Na szpalery najlepsze będą:
Do ogrodu formalnego najlepsze będą zielone rośliny o regularnych kształtach i kolorach. Do obsadzenia rabat w ogrodach warto zakupić:
Rośliny zawsze należy dobierać do rozmiaru ogródka.
Ogrody formalne wymagają dużo zabiegów pielęgnacyjnych w utrzymaniu perfekcyjnego wyglądu. Żywopłoty powinny być przycinane raz lub dwa razy do roku. Krawędzie trawników i żywopłotów powinny być idealnie równe; do tego niezbędne będą wysokiej jakości narzędzia.